ประเภทของหนังสือ

• หนังสือสารคดี (  Nonfiction ) 

หมายถึงหนังสือที่มุ่งเน้น ให้สาระความรู้ ได้แก่หนังสือให้ความรู้ทั่วไปหรือสาขาวิชาใดวิชาหนึ่ง

บันเทิงคดี

• หนังสือบันเทิงคดี (  Fiction ) 

หมายถึงหนังสือที่เขียนขึ้นจากจินตนาการ หรือประสบการณ์ของผู้เขียนเอง มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้อ่านได้รับความเพลิดเพลิน ข้อคิด คติชีวิต แง่มุมต่างๆ เช่น นวนิยาย เรื่องสั้น กวีนิพนธ์ เป็นต้น

ตำรา

• ตำรา (  Tex book ) 

หมายถึง หนังสือที่ใช้ประกอบการเรียน ซึ่งเขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒิ หรือชำนาญการในสาขาวิชานั้นๆ

หนังสืออ้างอิง

• หนังสืออ้างอิง (  Reference book ) 

 หมายถึงหนังสือที่ใช้เป็นแหล่งค้นคว้าหาข้อเท็จจริง หรือคำตอบในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง หรือหัวข้อเฉพาะเท่านั้น ไม่ได้อ่านตลอดทั้งเล่ม  เช่น หนังสือพจนานุกรม สารานุกรม  หนังสือปฏิทินรายปี อักษรานุกรมชีวประวัติ อ้างอิงทางภูมิศาสตร์ บรรณานุกรม และดัชนี เป็นต้น

สิ่งพิมพ์รัฐบาล

• สิ่งพิมพ์รัฐบาล (  Government Public cation ) 

หมายถึงสิ่งพิมพ์ที่รัฐบาล หรือหน่วยงานของรัฐ จัดพิมพ์ขึ้นมีหลากหลายรูปแบบ เช่น วารสาร จุลสาร แผนที่ เป็นต้น

วารสาร

• วารสาร (  Periodicals )

 เป็นสิ่งพิมพ์ต่อเนื่อง ที่พิมออกเผยแพร่ โดยสม่ำเสมอ มีชื่อเรียกโดยเฉพาะ เสนอเนื้อเรื่อง ในรูปแบบทความ แบ่งคอลัมน์เป็นหลายประเภท เขียนโดยผูเขียนหลายคน ขอบเขตเนื้อเรื่องอาจเหมือนกันหรือแตกต่างกันบ้างจะจบในฉบับหรือหลายฉบับก็ได้

นิตยสาร

• นิตยสาร (  Magazine ) 

 หมายถึง สิ่งพิมพ์ที่ให้ความบันเทิงและความรูทั่วไป บทความในนิตยสารจะไม่เน้นหนักทางวิชาการ  เนื้อหาจะมีหลายรูปแบบ อาทิ สารคดี ชีวประวัติ บคคลในข่าว สรุปข่าว เหตุการณ์สำคัญต่างๆ

จุลสาร

• จุลสาร ( Pamphlets) 

เป็นสิ่งพิมพ์ที่ให้สารสนเทศ ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งเป็นกาลเฉพาะ ส่วนมากมักเสนอเรื่องที่กำลังร้อนเป็นที่ได้รับความสนใจของสังคมในเวลานั้นๆ

• เชิงอรรถ ( Footnotes )

เป็นส่วนที่อธิบายข้อความบางตอนที่ปรากฎในเนื้อเรื่อง บอกให้ผู้อ่านทราบถึงแหล่งที่มาของข้อความว่ามาจากแหล่งใด หรืออธิบายคำยาก  โดยทั่วไป เชิงอรรถ จะปรากฎอยู่ในตอนล่างของหน้าที่มีข้อความที่อ้างอิง หรืออาจรวมอยู่ในท้ายบทหรือท้ายเล่มก็ได้

• อภิธานศัพท์ (  Glossary )  

เป็นส่วนที่อธิบายคำยาก หรือ ศัพท์เฉพาะที่ปรากฎ ในเนื้อเรื่องของหนังสือ

อภิธานศัพท์มักมีอยูในหนังสือที่มีคำศัพท์มาก ( คล้ายๆกับเป็นพจนานุกรมของหนังสือเล่มนั้นๆ )

• ภาคผนวก (  Appendix )  

จะเป็นส่วนที่ให้รายละเอียดเพิ่มเติม ช่วยเสริมเนื้อเรื่องของหนังสือให้สมบูรณ์  อาจทำเป็น ตาราง แผนภูมิ แผนสถิติ ภาพหรือข้อมูล ที่ช่วยให้เนื้อหาบางตอน ทันสมัยขึ้น

• บรรณานุกรม (  Bibliography  ) 

เป็นบัญชีรายชื่อหนังสือ หรือเอกสารสิ่งพิมพ์ต่างๆ ที่ผู้แต่งใช้เป็นหลักฐานประกอบในการเขียนหนังสือเล่มนั้นๆ โดยมีการจัดเรียงรายชื่อหนังสือเรียงตามลำดับอักษร อาจปรากฎอยู่ท้ายบทของแต่ละบทหรือรวมอยู่ท้ายเล่มก็ได้  การเขียนบรรณานุกรม เป็นการแสดงออกถึงการให้เกียรติเจ้าของผลงานและเป็นการขออนุญาตที่เราได้นำหนังสือเล่มนั้นๆมาเป็นข้อหรือแหล่งอ้างอิงที่มา

• ดรรชนี (  Index )  

เป็นบัญชีคำหรือบัญชีหัวข้อเรื่องย่อยๆในหนังสือเล่มหนึ่งๆ มีการจัดเรียงคำหรือหัวข้อย่อย ตามลำดับอักษร พร้อมระบุเลข หน้า หนังสือ ที่คำหรือข้อความปรากฎอยู่ โดยทั่วไปดรรชนีมักอยู่ท้ายเล่ม

กฤตภาค

• กฤตภาค (  Clipping ) 

เป็นบทความเหตุการณ์สำคัญๆเรื่องราวต่างๆ รูปภาพของบุคคลสำคัญ แผนที่หรือสารสนเทศอื่น

ประโยชน์ของ กฤตภาคคือ ให้สารสนเทศใหม่ๆซึ่งอาจไม่พบในหนังสือทั่วไปใช้เป็นส่วนเสริมความรู้

ไมโครฟิล์ม

• ไมโครฟิล์มมีความยาวประมาณ ม้วนละ 100 ฟุต สามารถใช้ย่อส่วนหนังสือได้สูงถึง 500 -800 หน้า ต่อหนึ่งม้วน ไมโครฟิล์มมีตั้งแต่ขนาด 8 มิลลิเมตร 16 มิลลิเมตร 35 มิลลิเมตร และ 75 มิลลิเมตร

ไมโครฟิช

• ไมโครฟิช หรือฟิล์มโปร่งแสง มีขนาดเท่าไปรษณียบัตร หรือ 4 x 6  หรือ 5 x 8 

แต่ขนาดมาตรฐานคือ 4 x 6   ไมโครฟิชหนึ่งแผ่น สามรถเก็บภาพได้ 60 - 200 ภาพ 

กังวาล  ทองเนตร รัฐศาสตร์ เอกการปกครอง มหาวิทยาลัยรามคำแหง